Уæлдай дæр- та мæ хуызæн къодахæвзагджынтæн. Хъыгагæн-æхсызгонæн, мæ хуызæттæ абон бирæ. Æхсары, Хазбийы æмæ Риммæйы хуызæттæ та ысты къаддæр. Бынтон кæуыны къахыл куы ыслæууæм уæд ницы пайда скæндзыстæм не æвзагæн дæр æмæ нæ цард спълан кæнынæн дæр. Цы сæрхъæн царды уацартæ уыдыстæм уый нымайын хъæуы.  

Æнæ æрхæсгæ мын нæй, мæ сæр цы баййæфта иу ахæм хабар. Уадз æмæ Æхсар нымайа мæ рæдыттытæ. Уыдзынæн дзы стыр бузныг. 4 æви 5 кълассы ахуыр кодтон Ногиры. Æсфæнд кодтон ирон чингуытæ кæсын. Бавнæлттон кæсынмæ. Æмбæрстон мæ къуымых ирон æвзаджы ахуыргæнæгæй ницы райсдзынæн. Тæнæг чингуытæ мæ не сразынгард кодттой. Райстон Мамсыраты Дæбейы, мæхиæмуæз чиныг, «Хъæбатырты кадæг». Гаппойы сурæт мæ зæрдæ агайтта. Нæртон ирон уды монцæй мæхи бæрзæндтæм истон. Раст цыма иу уæлæрвты таххтæн цæргæсай, афтæ. Раст зæгъгæйæ йæ классон хъуыдытæ не мбæрстон. Фæлæ быхсыдтæн йæ лæгдзинады миниуджытæ бакæсыны тыххæй , йæ нæртон ирондзинадыцинæй. 

Иу рæстæджы бахæццæ дæн йæ фембæлд иу æзнагимæ. Се знагдзинад дæр цæуыл уыди уый мæн нæ агайтта. Цыбыр дзырдæй, йе знаджы фæстæ зылди, æмæ йæ иу хат æхсæвыгон æрцахста кæмбдæр быдыры. Куыд ма йæ хъуыды кæнын, уымæй, быдыр уыдис æмбæрст митæй уæрджыты онг. Амардта йæ, æмæ ма йын йæ цæстытæ дæр скъахта: - «ацы цæстытæй дам куыд бауæндыттæ кæсын мæ уарзонмæ». 

Ацы эпизоды Фæстæ мæ къухмæ нал райстон уцы чиныг. Канд уцы чиныг нæ, фенад мын ысты ирон чингуытæ сеппæт дæр. Гадзрахт мыл рацыди Мамсыраты Дæбе. Уцы цæстыты къахт æз нæ ныббарстон. Æвæццæгæн ахæм уды конд мын уыдис… Æуи адыл баззадттæн къуырмайæ ирон æвзаджы. Фенад мын сты ирон æмæ уырыссаг æвзаг дæр.  

Мæ хъуыды мын бамбæрстай Æхсар? Орфографи дæр хорз у. Куыннæ хъæуы! Фæлæ мидис кæмæндæр ты у ахсджыйагдæр…  

Бæлццон, 

Мæнмæ гæсгæ раст дæ. 

http://ossetians.com/pictures/V.Abaev,Ts.Ambalov%20B.Galaev.jpg 

http://iriston.com/nogbon/pictures/Tabol/foto_001.jpg

Ирон чингуытæ - парахат, фысджытæ ноджы фылдæр. Кæсæг нæй. Тагъд нæ фысджыты цæдисы уæнгты нымæц иронау чи кæсы, уыдонæй фæфылдæр уыдзæн.  

Иу фиппаинаг.  

Æрмæджы фыст ис: "Æндæр къамы та (500-м фарсыл) Цоцко æмæ Абайты Вассоимæ лæууы Æлборты Барис, фæлæ къамы бынмæ рæдыдæй фыст ис Гулуты Андрей." 

Кæд нæ рæдийын, уæд уым къамы Васо æмæ Цоцкоимæ ист у Галаты Барис. 

Уый æнцон раиртасæн у дыууæ къамы абаргæйæ мæнæ ацы ран: 

http://ossetians.com/rus/news.php?newsid=360 

Уæлдæй тынгдæр мæ зæрдæмæ фæцыдысты Цæрукъаты Алыксандыры æнкъарæнтæ.  

Хæлæггæнджытæн сæ тæригъæдтæ сæхи…  

ИРОН ПОЕТТÆ БЕСТАУТЫ ГИУÆРГИЙ ТЫХХÆЙ: 

http://www.iriston.com/nogbon/news.php?newsid=586

Кæд гæнæн ис, уæд ма ракур ацы куырыхон поэтты æмдзæвгæтæ Бестатуты Георгийы тыххæ кæд исчи исты ныффыста, уæд. Æмæ сæ ардæм рахæсс. Ома æмдзæвгæты хуызы, прозæ нæ.

Бамбæрстон дæ чи дæ уи. Бынтон ахæм фаджыс дæ уый æнхъæл нæ уыддтæн. Æмæ йæ нæ ма зæгъдзынæн. Никæйы бауырндзæн. Хорз у æмæ уæйгæнджытæй кæй дæ уый дæхи дзыхæй загътай. Зайлаг калмау Ирыстоны хъуырыл стыхстыстут де мбалимæ. Ныр мын æнцондæр уыдзæн уæ калм дзыхтæ сыхгæнын. Ацы хабæрттæ уал фæуадзæм æндæр хаттмæ. Уыдзæн рæстæг алцæмæн дæр. 

Ды фæрсыс «чи у Абиан, кæм райгуыдис, кæм ахуыр кодта?» æмæ афтæ дарддæр. Æппæты фыццаг, Гуырыйаты Тамерланы сæрхъæн хъуыды, ирон нæлгоймагмæ сылгомаджы номæй дзурын – «Абиан», «Гуырыйон», «Джуссыйон» æмæ афтæ дарддæр, Ирыстоны ничи сразы уыдзæн. Уæхи сайут, мæгуырудхæсджытæ… 

Дыккаг. Мæнæ ацы сайты ис бирæ æрмæджытæ «реликтологийы» тыххæй. Æмæ кæд дæ  

къуту сæрмæ нæ хизы, уæд уи Абайты Никъалайы аххос нæу. Уартæ иу хатт куы ныффыстай ды дæр этимологи «къуту»-йы тыххæй. Нал æй æмбарын цæмæй мæгыр уды хицау дæ – зондæй æви уды кондæй? Дæхæдæг æй æмбарыс? Ома ды чингуытæ рауагътай æмæ уымæй сæрыстыр дæ? Æмæ цæуылнæ хъуамæ рауадзай , де æмбал Тамерлан нæ дæтты бартæ цы рауадзæн ис мыхуыры, æмæ цы нæй рауадзæн. Æмæ дын чи бакасти дæ хæмпæл фыстытæ. Æрхæсс ма дзы иу цæвиттон. Уæртæ Васойы тыххæй дæр дæхи фыстытæ не сты. Æндæр чидæртæ сæ ныффыссынц, æмæ сæ дæ номæй рауадзынц.  

Зæгъ ма æргомæй цы арф хъуыды ыссардтай Васойы чингуыты? Ирон адæмы цыфыддæр знагæй скодтат на культурæйы тырыса. Хуссар Иры дæр æй бæрзонд исынц ирон адæмы уæйгæнджытæ - Эдвард, æмæ йе ,мкусджытæ. Гуырдзы дæр æй уый тыххæй фехстой Цхинвалы… Гуырдзыйы хинтæ æмæ кæлæнтæн, дæр скæндзыстæм кæрон… бабыхс… 

Мæнмæ гæсгæ афон у, дæ фыдбылызтæ дын дæ мæгуыр сæрыл æртыхсын кæнын… багъæц… 

Мæ дзыуапп ацы урыссаг фолософы фарстайæн у ахæм – Ницы. Фæци уцы сæрхъæн рæстæг. Нал хъæуы адæмты дæ разæй æскъæрын. Адæм фос нал сты. Нæ хъæуы, худинаг у, адæмы фосы бынаты нымайын. Стыр ахуыргæнддæм у тынгдæр мæ ныхас! Сæры мæгъзтæ йедзаг сты наукæ хуыз бырæттæй. Райдыта уцы сæрхъæндзинадзинад Марксæй, Дарвинæй, Гобинойæ æмæ сæ фæдыл цæуыджытæ. Мауал æвзарут царды алы лыстæг æвдисæнтæ наукæйы цæстæнгасæй. Уымæй ахсджыйаг даер у ысуæгъд кæнын сæры æмæ уды конды стеретиптæй… Что-то с заголовками игра какая-то, мои исправления не принимаются в заголовке, и заскочили другие комментарии. Поэтому удалил и переписал заново.

Сæдæймаг хатт фæрсын — чи у уыцы Абиан? Кæм ис бакæсæн йæ биографи? Цавæр ахуыр райста? Кæд æмæ кæм райгуырдис? Æмæ афтæ дарддæр.

j

Дилетант кæй дæ уымæй раст зæгъыс! Фæлæ математикæйы дохтыр, (Кусраев), философийы дохтыр (Лалиев) не сты дилетанттæ. Æмæ уыдын Абайты Никъалайæн тынг берзонд аргъ кæнынц. Ды та дæ гырдзыйаг агент. Мызд дæр дын уыдон фидинц. Худæн дыл нæй. Æндæр ницæмаен сбæзыттæ царды. Нæ райстай ницы куысты арæхстдзинад. Кусынæй дæр дæ удхæссæг уыныс. Фæлæ сымах, гырдзыйы агенттæ, ирон адæмы уæйгæнджытæ æмæ знæгтæ, уæ фæстаг сахат хæстæг у… Кæд дæм иу мисхал лæгдзинад ис, уæд мА рбарвить дæ фыстæг æмæ мах сайты аныхас кæнæм… Цытæ дзурын… Фæхудын дæ кодон - гуырдзыйагмæ лæгдзинадыл ныхас кæн – æцæг æрра нæ дæн?

Ничи мын ницы фиды, стæй знаггад дæр никæмæн кæнын. 

Æз дæн дилетантты ныхмæ. «Абайты Къола» (кæд ахæм адæймаг æцæгæй уыдис) æмæ йæ хъузæттæ сты хæрз дилетанттæ. Абайты Васо æмæ иннæтæ та профессионалтæ. 

Уæ реликтологи у худæджы хал æмæ психиатртæн цæттæ симптом.

Ацы сайт рæстдзинадыл тох кæны. Фæлæ ахæм парахат кæсджытæ йын нæй. Цæуылнæ фыссынц арæхдæр журналты, газеты. Георгий ирыстоны культурæйы лæууы раст Къостайы хæрз фæстæ, кæнæ та йæ фарсмæ. Æмæ мæнмæ цæмæ æнхъæлмæ кастысты? Цæуылнæ фыссынц скъолаты чингуыты, газеты, журналты. Уартæ Васойы хуыцаймæ систой чидæртæ. Цæй тыхæй? Ирон ныхæстæ дам иууылдæр иннæ взæгтæй ист ысты – æуи тыххæй. Уæлдайдæр та дам гурдзыйы æвзагæй . Бынтон рæдыд æмае гæды ныхæстæ. Васойы 5 томон «Историко- эимологический словарь осетинского языка» у бынтондæр æнæапп. Бæлвырддæр кæсут нæ сайты æрмæджытæ уцы стыр куысты тыххæй. 

Уый фыццаг фарста. Дыккаг-та дæ ногæй фæрсын: ды дæхæдæг чи дæ? Де æцæг ном æмæ мыгкаг? Кæм цæрыс? Цытæ кусыс? Цы архайыс ирон сайты? Кæмæй æмæ цæмæй æмбæхсыс дæ хи? Мызд дын чи фиды æмæ цас, æмæ цæй тыххæй? 

Ау, куыд нæ фыссынц Гиуæргийы тыххæй. 

Мæнæ ай Нафийы ныхас  

нæу:http://www.iriston.com/nogbon/news.php?newsid=909 

? 

Мæнæ адон та цы сты дæумæ гæсгæ: 

http://www.iriston.com/nogbon/?f=16 

?

Бестауты Георгий æппыдæр куы ницы сарæзтаит йæ тæлмац «Стайфысдзарм» - йеддæмæ, уæддæр уыдаит генийыл нымад. Нæ аивады интеллигенцыйы хæлæгдзинадмæ кæсын мын вæййы зæрдæйы хъамайы ныссагъды хуызæн. Цæуылнæ фыссынц Георгийы  

тыххæй? Дард цæмæ цæуæм. Мæнæ Нафи хъуамæ хорз зыдтаит Георгийы.  

Хуссар Иры иу рæстæджы нæ цардысты? Нафи йæ хи не хоны æвзаджы дæснытыл (лексикологи дам мæнæй дард у), фæлæ йæ быцъынæг æскъуыны Уасойыл фыссынæй. Уæд Георгийы фæлтæрæнтæ дæумæ хæстæг дæр куы сты, уæд ууыл цæуыле нæ фыссыс. Зæрдæ хсайгæ у ацы хабар. Горгийы ауæй кодтой гуырдзыйæн йæ алыварс цы ирон интеллигентæ уыдысты уыдон.  

Георгийы гуырдзы амардтой. Бадардтой йын цалдæр марджы иумæ. Æмæ цыппар мæймæ йæ зынг ахуыссыд. Гуырдзыйаг рувас Шеворднадзе ма йæ США- мæ дæр фæласта æфсонæн, цæмæй сæ фыддзинад бамбæхсой. Ацы хъуыддагыл дзурынц бирæ æмбæхст хабæрттæ. Цæвиттонæн йæ фсымæры хабар. Йе фсымæр æвæццæгæн цыдæртæ з ыдта. Чизоны искуы срæдыдис иу ироны раз. Æмæ йæ уыцы ирон банымыгъта. Иу дзырдæй, æфсымæры адавтой чидæртæ æмæ йæ амардтой. Уыуыл азтæ рацыдис, æмæ иу гуырдзыйаг загъта «æз дам æй зонын кæм ныгæд ис уый». Æрдомтта аргъ. Рафæрс-бафæрстыты рæстæджы загъта, «йæ ингæн дам йæхицæн скъахын кодтой, æмæ дам уым ныгæд у дæлгоммæ хуысгæйæ, куы дам æй скъахат, уæд дам æй уæхæдæг фендзыстут». Уæд иу рамæсты æмæ йын загъта, «кæд дам дæхæдæг нæ уыдтæ марджытимæ, уæд дам цæмæй зоныс уыцы хабæрттæ?» Уый адыл гуырдзйаг йæ ныхæстыл нал сразы: - «ницы дам зонын, сайгæ дам уæ кодтон». Уый фæстæ уцы гуырдзыйаг фæлыгъдыс Хуссар Ирæй. Уцы гуырдзыйаг бамбæхсти, фæлæ мæнæ нæхи уæйгæнджытæ та кæм бамбæхсынмæ хъавынц?  

Хæмыцаты Албегмæ! 

«Цы ’рхæсдзæн хорзæй ноггуырд азы цард...» 

Ницы…уымæн æмæ райгуырд дæлимонты уагæй 

Уæйгæнджытæ кодтой сыхæгты æдзард: - 

«Уæртæ, ме фсымæр, хъаст кæны йæ цардæй» 

Фæхастой йæ дардмæ – æрцарди йæ къуымы 

Цытæ райгырд ахæм дæлимон хæдзары? 

Уыдон ныззарынц , æнæсæр, къурматæ 

Абон дæр æхсидав поэты къухы… æндзары… 

Научно-философское осмысление процессов и явлений жизни, само по себе, не повредить, если соблюдается критерия истинности. Беда в том, что современная наука не владеет критериями истинности. Вот в чем беды последних столетий. Такое блуждания в научных потемках привело к появлению таких уродливых политических течений как нацизм, фашизм и коммунизм. Научно-философская мысль не смогла развенчать теории, послужившие базами для этих человеконенавистнических течений. Это, не означает, что не следует заниматься эмпирическими анализами, как в настоящей работе. Только надо знать свою аудиторию. Для кого пишется, исследуется. А рецепты для политиков должны быть безупречными. Я не увидел никаких рецептов, рекомендации. И едва ли нынешних российских политиков интересуют такие рекомендации и рецепты. Остается уповать на массового читателя. Но, в таком разе авторам надо быть очень щепетильными в используемых научных терминах. Лучше их избегать и говорить понятным для читателе языке. Я бы посоветовал автору изгнать из своей лексики все научные термины. В частности вот эти: - 

Модальный-I Выражающий модальность I. II Выражающий модальность II. 

Модальность - I Категория, выражающая отношение говорящего к содержанию высказывания и отношение высказывания к действительности (в логике) . II Грамматическая категория, выражающая отношение содержания речи к действительности и выражающаяся формами наклонения глагола, интонацией, вводными словами и т.п. (в лингвистике) . (Ru-Ru). 

Какими логическими способностями должен обладать читатель, чтобы расшифровать смысл сказанного автором с использованием этого термина. Такой язык получил название Эзопов.  

Дарддæр. Кæд ацы æрмæг æрвыст у ирон адæммæ дæр, уæд хъуыды дæр, æмæ фыссын дæр хъæуы иронау. Уæд дзы рæдыд æмæ дызæрдыг хъуыдытæ дæр уыдзæнис къаддæр. Мæнмæ афтæ кæсы, кæд рæдийын уæддæр… Царды ахсджыйаг фарстатыл фыссын хъæуы иронау/дыгуронау, æмæ сæ ирон/дыгурон æвзагæй тæлмац кæнæт нæ куырыхон фысджытæ уырыссаг æвзагмæ… 

Что касается критерий истины, то такая теория уже создана Николаем Абаевым, под названием «теория логики естественного вывода». Но эта теория пока не нашел своих читателей, ученых, которые бы сделали ее общедоступной. Книга написано столь сложным для запоминания языком, что требуются десятки расшифровок по отдельным вопросам. Лично мне не удается уловить смысл и логику более чем на 15-20 страницах 150 страничного текста. Чуть ли не каждая страница требует брошюры толкований.  

Хъодзаты Æхсарыл рагæй æрхæцыд мæ цæст. Дих кодта нæ иннæ интеллигецийæн сæ фылдæрæй. Бæрæг уыди Ирыстоны сæраппонд йæ удыл дæр кæй нæ бацауæрстаит уи.  

Бæллæх ис нæхи мидæг , нæ сæрты магъзты, нæ уды конды, нæ дуджы (коммунистон) дыдзæсгомдзинады. Зайлаг калм нæхи мидæг ис. Кæй йæ фæнды фенын уый, йæ æнцонтæй  

ыссардзæн йæхи мидæг æмбæхстæй. Хъахъæнæм æй, раст цкурайы фæрдыгау. Лæгаулæг чи у,  

уый райдайæт йæ тох йæхи ударæстимæ. Мæнæ Ленины кой дæр уый тыххæй скодтта Æхсар. 

Ома, ызноны комсомолец æн уый уыдзæн æхсызгон. Мышление по блату – вот бич нынешней интеллигенции. Цалынмæ æцæг демократтæ нæ скæнæм нæхицæн бæрнон кусджытæ, уæдмæ нын нæй фервæзæн, ахизæн нæ сæрсæфæн фæндагæй. О катджын æмæ æхсарджын Æхсар, дæхæдæг æй хорз куы загътай къæбицгæс министры ныхас : - «ерунда» дам сты уыцы хъуыддæгтæ. Æмæ уыцы министры чи сывæртта министырæй? Райхъал у!  

Дардыл æй цæмæ дзурæм. Далæма иппæрд хъæуты цы скъолатæ ис уырдæм бацу, æмæ ма дзы ирон ныхас фехъус. Къласмæ куы бацæуай уæд сывæллæттæ фестдзысты æмæ дын урыссагау ратдзысты салам – «здравствуйте». Ацы уавæр ахуырады министртæ нæ сывæрттой? Ирыстоны сæйраг газеты фыссынц æрмæсддæр уырыссагау. Æмæ газеты хицау чи у? Нæ Парламент æмæ хицауад!!! Журналисттæ-та иуылдæр сты уирæгтæ. Нæй нæм националон Республикæ. Рахæцæн ам ис. Не взаджы хицæуттæ (ахæмтæ дæр нæм ис, уæртæ Гуыриаты Тамерлан, æмæ йем кусæг Джуссойты Нафи .Йæхи философ хоны, Тамерлан -та æвзаджы профессор у), ирон æвзваджы кыд дæттынц фæссивæдæн фаджысæмхæццæ сæ дзырдуæтты уый дæр у ирд æвдисæн кæй нæм нæй националон хицауад æмæ Республикæ. Уартæ Гаппо цы сарызта цыбыр рæстæгмæ Ирыстоны сæраппонд (коммунист нæ уæвгæйæ), уый бæрц ничи сарæзта фæстаг 90 азы дæргъы…  

Бæлццон! Ды дæр рæстытæ дзурыс, фæлæ бæллæхтæ арфдæр æбæхст ысты. Тымбыл къухæй ницы саразæн ис. Уый у рæдыд хъуыды. Уыцы рæстæджытæ раджы фесты. Цард аразынц ахуырад æмæ зоныныды бындурыл. Нарты хъайтарты рæстæг фæци. Тымбыл къухæй ис хойæн риу гориллæйы фæзмгæйæ…  

FETT

Æхсар, раст зæгъыс бæлвырд.  

Дæ ныхæстыл бирæтæ сразы уыдзысты. Фæлæ дзы йæ æнгулдз чи базмæлын кæна, ахæмтæ бирæ нæ разындзæн.  

"О, раст у" - дзургæйæ ныр цал æмæ цал азы рацыдис. Афтæмæй нæ "уæрдон" йæ бынатай не 'нкъуысы. Тынг дызæрдыг кæнын, дæ Ныстуан кæмæ арæзт у, удонæй искæмæ фехъуысдзæн, ууыл. Хатыр, кæд рæдийын.  

Кæд нæ хистæр фæлтæр æмæ рæстæмбис кар адæмæй бирæтæ бынсæфт фесты карз нозт æмæ мулчы азарæй, уæддæр ма ис ирон адæмæй лæгау лæгтæ. Ис нæм рæсугъд æмæ зæрдæргъæвд фæсивæд дæр. Бирæтæ архайынц цыдæр хорз хъуыддæгтæ аразыныл. Мæнæ ацы сайт саразæг удонæй иу, дæнцæгæн.  

Фæлæ не стæм æмзонд. Нæ лæууæм иумæ æнгом уæхски-уæхск фыдохы ныхмæ, нæ уынæм кæрæдзийы, нæ домæм æмхъæлæсæй уыцы æнæхаиры чиновниктæй ахадгæ мадзæлттæ аразын. Иугæйттæй архайæм, фæдис хъæр кæнæм, æмæ нæ удон та æрдумæ дæр нæ дарынц.  

Гъе, уым ис нæ марæг. Æнгуылдзтæ иугæйтæй æдых сты.  

Тымбыл къух фылдæр ахады. 

Дæ чингуытæ кæсæг, 

Мария Максимовнайы æфсымæр. 

Кæд иумæййаг комментаридон уа, уæд уацмысы хицæн хæйттæн комментаритæ нæ хъæуынц, мæнмæ гæсгæ.