Ирыстон фæстаг фæндараст загъта Джыккайты Шамилæн

Джыккайты Шамилы рухс ном ссарынæн мыхуыр кæнæм йæ æмдзæвгæтæй цалдæр.

Сегодня не стало одного из выдающихся представителей осетинской нации - Шамиля Джигкаева. Он был зверски убит. Бог - судья его убийцам. 

Рухсаг у, Шамил.

Нудæсæм æнусы дыккаг æмбисы ирæтты иу хай ныууагътой сæ райгуырæн бæстæ æмæ алыгъдысты æмдингæнæг Туркмæ. Кавказæй цы адæм лыгъдысты, уыдон иууылдæр хуындысты мухадзыртæ, араббагау уыцы дзырд амоны «лигъдæттæ». Ацы фыдæвзарæн цаутæн цы аххосæгтæ уыд,. уыдоны тыххæй ирзонынады дзæвгар ныхас цыдис. Суанг ма паддзахы заманы джиппæй уагъд уыдысты Хъаныхъуаты Инал æмæ Цæлыккаты Ахмæты фыст уацтæ. Советон рæстæджы мухадзырты тыххæй фыстой Дзагуырты Гуыбады æмæ Тотойты Михал. Мæ уацы æз æркæсдзынæн райхалинаг фарстæн æрмæст йæ этнокультурон здæхтмæ. Ацы аспектæн ис стыр ахадындзинад.

Ирон адæмы фыдæлтыккон царды уавæрты ахсджиаг бынат ахсынц алы æгъдæуттæ æмæ фæткæвæрдтæ. Уыдон наукон хуызы иртасгæйæ сбæлвырд вæййынц, иннæ адæмтимæ нæ этнокультурон бастдзинæдтæ, æхсæнадон царды хицæндзинæдтæ этносы удыхъæды миниуджытæ æмæ йæ монон-этикон домæнтæ. Уымæй дæр ахæм сæрмагонд куыстæн йæ нысан æрмæст наукон нæу, фæлæ ма цымыдисаг у æрвылбон царды æууæлтæм гæсгæ дæр. Фыдæлтыккон æгъдæуттæ ивгæ цæуынц фæлтæрæй-фæлтæрмæ, æмæ абон этногрæфтæ сæ сæйрагдæр хæсыл нымайынц, хæстæгдæр рæстæджы адæм сæ нырыккон царды цавæр æгъдæуттæ хæццæ кæндзысты дарддæр, ногæй сæм цы ’фтаудзысты, уый раиртасын.

Обращаюсь ко всем, кто небезразличен к истории своего народа, кто почитает и уважает своих доблестных предков и их достойных потомков! Нужна Ваша помощь, поддержка! Не может выйти в свет книга про первую осетинку-профессора – Ольгу Николаевну Туаеву – посвятившую всю свою жизнь преданному служению своему народу...

Вилен... Лæг æй куыддæр æрымысы, афтæ зæрдæмæ раздæр рухс бакæлы, бар-æнæбары барайы, стæй æваст ферхæндæг вæййы, схъæрзы: цы ’вгъау уыд, цы ’вгъау, йæ тæккæ цардбарæгæй аивгъуыйынæн... 

Æппæты фыццаг адæймаг йæ курдиаты раз у хæсджын æмæ æфсæрмыйаг. Йæ курдиаты раз, ома Хуыцауы раз — уый дæ скодта зæрдæргъæвд бæлвырд хъуыддагмæ. Æмæ уыцы хæс дæ уды æмæ дæ зонды фыдæбонæй куы æххæст кæнай, уæд уымæй стыр хæрзты цæуыс адæмæн дæр. Адæм дæ арфæйаг æмæ райгондæй баззайдзысты æви нæ, ууыл та уыйбæрц нæ хъуыды кæныс — фæзоныс æй, хæрзгæнæджы хъысмæт арæх куыд рауайы, уый... 

Йæ цытджын хæс фидгæйæ Виленæн бирæтæ бантыст, фæрнæйдзаг хæрзты бацыд ирон дзыллæйæн, ирон зонд æмæ удæн. 

Гъемæ мах дæр уыцы арфæ уæд, цæмæй Вилены хуызæн разагъды лæгты, — нæ рухсы бадинæгты, — бæрзонд номы аккаг уæм уæлæуон фыдæбойнаг царды. 

Журнал «Мах дуг», 2002, №12

Уарзиаты Вилен – ИРОН БÆРÆГБÆТТÆ НЕЗАМАНТÆЙ АБОНМÆ 

Ратæлмацгæнæг — Бицъоты Гриш 

[Цæгат Ирыстоны гуманитарон иртасæнты институт, 1995]

Цытджын Уæлахизы бонмæ... цалдæр радзырды...

Уæлахизы бон Гæздæнты авд æфсымæры ном ссарынæн, Фыдыбæсты сæраппонд сæ цардтæ чи ратта...

Центральную часть Кавказа населяют осетины, которых в равной мере можно считать северокавказским и закав-казским народом. Они занимают особое место среди кавказского окружения, являясь потомками скифо-сарматов, из-вестных в истории под названием алан. Их язык соответственно относится к восточно-иранской подгруппе большой индоевропейской языковой семьи. Более двух тысяч лет осетины и их предки активно участвуют в этнокультурных про-цессах Кавказского региона. В конце XIV века после нашествия Тимура аланы-осетины закрепляются в горных ущельях. В этих природно-географических и социокультурных условиях продолжаются этнические процессы, и происходит их дальнейшее развитие.

Вилен Уарзиати 

ПРАЗДНИЧНЫЙ МИР ОСЕТИН 

[Северо-Осетинский институт гуманитарных исследований, 1995]