Æз мæхи марынмæ 'рцыдтæн: мастæн туджы хъалон фидын, 

Фæлæ уалынмæ мæ номыл йе 'ххуырстæн Асмат æрвиты; 

«Талмау астæунарæг чи у, тасгæ-уасгæ 'мæ гуырвидыц, 

Уымæ тагъд фæзын фæдисы, чызг дæм удаистæй сиды». 

Чызджы галуаны раз кæрты уайтагъд февзæрдтæн уæлбæхæй. 

Кæртæй бахызтæн, Асмат мыл фембæлд разтыргъы фыдæхæй. 

Зæххыл дидинджытæ 'рттивынц чызджы сау цæссыджы 'ртæхæй, 

Æмæ бафæрсын нæ уæндын: цæй, цы зæгъдзæни дзæбæхæй. 

Афтæ 'нкъардæй йæ куы федтон, асаст ме уæнгтæн сæ хъару, 

Чызджы мидбылты фæхудтæй зæрдæ, раздæрау, нæ барухс. 

Дзургæ не скодта, кæддæрау, йе 'взаг цины фæдис нал у 

Æмæ, саудалынг ингæнау, ацис адæргæй мæ тар уд. 

Цыма йе 'рхæндæг æнгасæй бустыл, уайдзæфтыл ысхæцыд, 

Бахызт галуанмæ мæ разæй, хъавгæ гауызыл ысхæцыд. 

Уæртæ разынди мæ рухс мæй, уд уысммæ кæуыл нæ хъæцыд, 

Зæрдæ 'хцон дыз-дыз ныккодта, фæлæ уый йæ хуыз куыд фæцыд? 

Хурæй не 'рбакадд алдзæн рухс удыл, — раздæрау, ныфсдæттæг: 

Чызджы калд уæнтыл уæгъдæппæрст уыд мæ сыгъзæрин сæрбæттæн; 

Бадти тæрхæгыл, кæуындзаст уыд йæ алфамблай æппæт дæр, 

Рустыл ахуыссыд æрвæрттывд; цæссыг цæсгомыл ысцæдтæ. 

Цыма къæдзæхы дыдагъы стай тыфылкалгæ хуыссыди. 

Каст йæ цæстытæй фæлурс мæй, хур сæ цадæггай хуыссыди. 

Дæрддзæф къулсæрæй æрбадтæн, уый мæ бафиппайдта, — ссыгъди 

Æмæ 'лхынцъæрфыгæй растад, зынд — йæ маст йæ хъуырмæ ссыди. 

Дзуры: «Диссаг у, мæ цуры ныр цы цæсгомæй æрбадтæ — 

Сомы басæттæг, уæйгæнæг, хин, мæнгарддæрты мæнгарддæр! 

Фæлæ Стыр Хуыцау мæн тыххæй дæу нæ бафхæрдзæни къаддæр!» 

«Æз дæ фæсидтмæ фæзындтæн, — загътон, — ницы зонын дарддæр. 

3æгъ, цы ракодтон, уæд та ма, гъе, цы рæдийын дæ разы 

Æви не 'мбæлы, фыдми у ме 'нкъард сусæггаг дзыназын?!» 

Чызг былысчъилæй æрбакаст: «Раст, æнæрæдыд, æназым! 

Уастæн, басудза, цы бон дын загътон ме 'дылыйæ: «Разы!» 

Уæдæ ды нæ зоныс — куры мæн Хорезмы шахы хъал фырт?! 

Ды фæрныджы бадт нæ кодтай, уæдæ, тæрхонæн йæ тарфы?! 

Нæ, мæнгардæй мæ фæливыс: уым дæ тæрхон уыд, дæ барвæнд! 

Фæлæ ма фæтагъд кæ, багъæц, ис фæстаг тæрхон уæларвы! 

Æви нал дарыс дæ зæрдыл, судзгæ сау цæссыг куыд калдтай, 

Алы хосгæнджыты хостыл адæргæй дæ уд куыд хъардтай?! 

Уый кæд фидары дзырд уыдис, уæд цы ма хуыйны мæнгард та?! 

Чи кæй афæлива — фенæм, æмæ уый кæмæн цы ратта! 

Ноджы уый зæгъын: нæ бæсты хицау чифæндыдæр ма уа, 

Макуы ма багъгъæл, мæ разæй Инди искæй дæлбар бауа, 

Ома де 'нувыды охыл дæу дæ ног хицау рæвдауа! 

Зонын, де 'рхъуыды мæнгард у, — талынг, де 'нæуаг æгъдауау! 

Дæу мæ цæстæрттивгæ дарддæр ничи Индийы нæ уындзæн, 

Нæ, — уæд та дæ 'рмæст ингæнваг хай нæ зæххытæй фæуыдзæн! 

Арвæй худгæ стъалы раскъуын, уый дæр не 'ртгивдзæн мæ хуызæн». 

«Оххай-гъе! — зæгъгæ, фæкъæртти ногæй лæппуйы кæуындзæнг. — 

Уыцы уайдзæфы ныхæстæм уæнгты саст хъару фæдывæр, 

Чызгмæ бакастæн, мæ удæн атад, айсæфтис йæ дывæнд, 

Диссаг, удмидæг куыд ма дæн, — иппæрд амонды хæрзнывæй?! 

Бастъæл, ба, хъысмæт, мæ туг мын кæд цы ныуазыс æхсныфæй. 

Федтон, тæрхæгыл фæлдæхтæй чызгæн уыд хъуыран йæ цуры. 

Чиныг ризгæ къухæй систон, арвæй ард бахæргæ дзурын: 

«Æз мæ рæстаг зæрдæ дарын рухс тыфылтæкалæг хурыл, 

Уый рæстæвзарæн ныхасмæ иу уысм байхъуса мæм — курын. 

Мæнг куы радзурон, мæйдарау, хатон арвы рухс мæ сæрмæ 

Æмæ саугуырмæй фæлæсон цæрдтæй ингæны къæсæрмæ! 

Зон æй, не схастон мæнгард ми, сомы басæттын мæ сæрмæ». 

«Уæдæ дзур», — зæгъгæ, йæ сæр мæм чызг куы батилид гæзæмæ. 

Ног ын карз сомы ныккодтон: «Рухс хур, кæд нæ дæн æназым, 

Уæд дзыхъмард фæуон æрвдзæфæй, фестон сау фæнык дæ разы! 

Дæу куыд баивин, кæмæн ис демæ 'рывæрæн тæразыл?! 

Зоныс, хъамайы рæхуыстæн зæрдæ цас бирæ фæразы! 

Райсом раджы дын мæм паддзах уæвгæ тæрхонмæ фæдзырдта, 

Фæлæ се 'ууылдтытæй федтон, — алыг уый агъоммæ хъуыддаг. 

Нал уыд «нæ» зæгъæн, æмырæй бадтæн, — уавæр æй æркуырдта. 

Загътон: «бабыхс уал» — мæхицæн, зæрдæ сусæг маст ныхъуырдта. 

Цæй, кæд не 'мбары йæхæдæг, уæд куыд загътаин дæ фыдæн: 

«Инди 'нæхицау нæма у!» — Уæгъды райстаин йæ фыдæх. 

Уымæй байрох ис æнæмæнг, — æз кæй бывдар дæн, кæй фырт дæн! 

Æз кæй нæ ратдзынæн сомбон Инди искæмæн æвыдæй! 

Кодтон сусæгæй тæрхæттæ. «Ницы. рауайдзæн мæ загъдæй. 

Бабыхс, ба, мæнæйуый, науæд хъуыддаг бабын уыдзæн тагъдæй». 

Хатт-иу лидзынвæнд ыскодтон хъæдмæ, хъæды сырдтæм, цъахтæм. 

Фæлæ дæу, зæгъын, куыд уадзон? Нæй, нæ мæ хаста мæ къах дæр. 

Уд ыснарæг ис, æрдуйау, акъул, атасыд мæ мæсыг...» — 

Дзырд фæдæн, цыма ныххур и, уарди нал калы йæ цæссыг. 

Урс налхъуыт-налмас фæрдгуытыл рухс, алдзæн уылæн æнхъæвзы 

Æмæ худæндзастæй дзуры: «Цыма де 'рхъуыды фæбæззыд. 

Ныр мæн нал уырны, — гæдыдзырд де 'взаг самона дæ комы, 

Зилай гадзрахатæй, сайдæй, арвæй ракæнай мæнг сомы. 

Уæдæ сиу кæнæм нæ хъысмæт, Инди рарттива нæ номыл, 

Уæм дзы барджынæй паддзæхтæ; уæвгæ, чи нын у цы хъомыл!» 

Чызг æрфæлмæн и, фæхудт мæм, ног æнгом-æмуд æристæм. 

Цыма хур уыди мæ разы, гъе та уалдзыгон æвзист мæй. 

«Мемæ 'рбад», — рæвдаугæ загъта, кодтон цин дæр æмæ дис дæр. 

Уайтагъд зæрдæйæн фæсырдта йе 'нкъард сагъæстæ, йæ ристæ. 

Загъта: «Не 'мбæлы тæлтæг ми, бабыхс зондджынæй, ныхъхъæц уал. 

Хъуамæ 'мбаргæ лæг йæхиуыл тыхст, сæрбахъуыды фæхæца. 

Ныр мæ мойаджы фæсурис, фæлæ паддзах дæм куы хæца, 

Тох куы бацайдагъ уа уе 'хсæн, Инди сау туджы куы мæца! 

Нæ, уæд уыцы хъал куы 'рцæуа, й' амонд не 'намовды ссара, 

Мах фæхицæн уæм æнусмæ, туг нæ къонайыл ныууара, 

Æмæ барджынæй нæ зæххыл уый йæ хъуынджын дзæмбы дара! 

Нæ, уый не 'рцæудзæни никуы, — персаг Индийæн æлдар уа!» 

«Уæууа! — фесхъиудтон, — куыд уыдзæн, уый дæ мой ысуа, дæ хицау? 

Уæвгæ, ууыл мын куы сбарид уыцы хъал гуырды йæ Хуыцау! 

Уадз, æрцæуæд уал, фæстæмæ кæд фæсмонгæнгæ нæ лидза, 

Кæд нæ фæкæна мæрдырох ускуырд нæ, фæлæ йæхи цард!» 

Загъта: «Йе скарз мæ нæ фæнды, — ахæм тохы бон ныккæна, 

Æмæ се 'фсадæй хæдзарыл мачи, мачиуал æмбæла. 

Амар сиахсаджы 'рмæстдæр æмæ къаддæр туг ныккæла; 

Бакæн а царды рæстмæ ми, — дидин рафтаудзæн хуыскъ бæлас. 

Афтæ, 'ме нæрцæф бæгъатыр, ацу, уый дын у мæ лæгъстæ: 

Бакæн аивæй дæ хъуыддаг, амар сиахсаджы 'рмæстдæр. 

Фосау æфсады цæгъдыныл ма схæц, ма сæм сис дæ гæрзтæ, 

Нæй рæстаджы туг ныккалдæй ницы намысæн фыдхæсдæр! 

Уый куы амарай, — мæ фыдæн зæгъ цæхгæр ныхас уæндонæй: 

«Инди Персæн уой сæ цагъар, уый нæ бауадздзынæн, зон æй; 

Макуы ма багъгъæл, мæ уæзæг раттон искæмæн æнцонæй, 

Ды ныхмæлæууынвæнд ма скæн! Сæфыс, — бацархай фæндонæй». 

Фæлæ ма батындз, йæ кой дæр ма скæн, развæлгъау, нæ уарзтæн, 

Къаддæр азым дæм куы 'рхæссой, уæд фæкæсдзынæ сæм раст дæр. 

Кæс, лæгъстæмæ дын куыд фæуа уæд дæ цытджын паддзах тарстæй, 

Мах куыд рафидауæм иумæ, раст фæрæты хъæдау, барстæй». 

Ацы диссаджы уынаффæ райстон хъуыддаджы хæрзагæн. 

Зæгъын, фенæм уæдæ гъеныр, кард куы раздахон ызнагæй! 

Æмæ сыстадтæн, мæ хур мыл тад, узæлыди хæрзуагæй. 

Чызгыл атыхсынвæнд кодтон, фæлæ 'фсæрмæй сæфт дæн рагæй. 

Хуры уацарæй фæстагмæ хи куы ратонин куыддæрты, 

Цыд Асмат мæ фæстæ, калын судзгæ сау цæссыгтæ кæрты. 

Цыма цæссыгты 'хсæн ризы чызджы мидбылхудт æрвæрдын. 

Уый дæр ахуыссыди, ног та масты денджызы лæгæрдын.