«Зианы фынг æвæргæйæ, быцæу ныхас рауайы, хистæрты раз æртæ кæрдзыны æмбæлы, æви — дыууæ, зæгъгæ. Куыд растдæр у, стæй цæмæн?» — арæх афтæ бафæрсынц.
Ирон адæймаджы динон дунембарынадмæ гæсгæ Стыр Хуыцау адæмæн цæрынæн сфæлдыста Зæхх, Дон æмæ Хур. Æнæ уыдон, æцæгдæр, фæцæрæн нæй. Зæххыл лæууæм, йæ бæркæдтæй цæрæм. Доны фæрцы ис уæлдæф, хуымы бæркад, кæрдæг, дыргъ, цæрæгойтæ. Фæлæ сæ Хур куы нæ рæвдауид йæ фæлмæн хъарм тынтæй, уæд нæдæр дон уæлдæф кæнид, нæдæр цæрæг æмæ зайæгой уаид. Уый зонгæйæ, ирон адæм сæ цины фынджы сæр æвæрынц æртæ кæрдзыны — æртæ уæливыхы: бинаг — Зæххы, астæуккаг — Доны æмæ уæллаг — Хуры кадæн. (Афтæ æртæ æртæдзыхоны дæр). Æртæйæ иумæ та сты цины æмæ рæсугъд æгъдауы нысан.
|
Зианы фынг фыдохы фынг у, æмæ йын равдисын фæхъæуы йæ миниуæг. Уымæ гæсгæ фынгыл æрæвæрынц дыууæ чъирийы: Зæхх æмæ Дон чи нысан кæны, уыцы чъиритæ. Хуры номыл конд дзы нæ вæййы. Уымæн æмæ мардыл йæ Хур аныгуылд, йæ уæлиуон дуне йыл баталынг, ницыуал бар æм дары. Баззадис ма йын Зæхх æмæ Дон. Уыдоны номыл вæййынц хæрнæджы фынгыл дыууæ чъирийы. Уыдонæй арæм Хуыцауы ном. Уымæн æмæ, адæймаг куы амæлы, уæд дæр йæ уд ис Хуыцауы бар, æмæ йæ ууыл фæдзæхсæм. Уымæй, чъиритæ кæрæдзийæ нæ фæхицæн кæнæм. Цины фынгыл сыл фæйнæрдæм ахæцæм, раст цыма нæм Хуыцау уæле бынмæ кæсы, æмæ сæ уымæн æвдисæм, æркæс-ма нæм, нæ фынг цины фынг у, нæ хæбизджынтæ дидинæгау куыд райхæлдысты. Зианы фынгыл та баззайынц кæрæдзийы сæрыл æмæ уæлæмæ фæзынынц иу цалхау, царды æнусон цалхау, цард æмæ мæлæты иудзинад æвдисæгау.
Зиан æвæрæн бон дæр зианджынты хæдзары æфсинтæ скæнынц æртæ чъирийы — хыссæ æиæ цыхтызмæсты сæртæй. Æмæ-иу сæ хистæр нæлгоймæгтæй искæмæн скувын кодтой, зианджыны бинонты-иу Стыр Хуыцауыл бафæдзæхсын кодтой, абонæй фæстæмæ сыл хорз хабæрттæ куыд цæуа, уый дзы-иу ракуырдтой. Ныр та уыцы æгъдау кæнынц, марды номыл цы хойраг, фыдызгъæл, адджинæгтæ, дыргъ, халсар, нозт æрцæттæ кæнынц, уыдон ныххæлар кæныны размæ. Æндæр фынгыл!
Вæййы зианы фынгыл дæр æртæ чъирийы. Афæдзы кæнды! Цардæй ныййарæг: мад кæнæ фыд куы фæхъæуы, æмæ йын цотæй куринаг чызг кæнæ усгур лæппу куы баззайы, ахæм марды афæдзы кæнд кæронмæ куы ахæццæ вæййы — Мæрдты бæсты йæ Мыкалгабыртыл куы бафæдзæхсынц, уæд уый фæстæ хистæр рахæссын кæны æртæ чъирийы. Лæугæйæ сæ скувы, Стыр Хуыцауы, йе сконд зæдты æмæ дауджыты ном ссары, хæдзарæн ахъазгæнæг куыд уой, хорздзинæдтæ сыл куыд цæуа. Стæй арфæ ракæны бинонтæн, сæ мардæн афæдзæй-афæдзмæ хорз лæггæдтæ, æгъдæуттæ кæй фæкодтой, уый тыххæй. Адæмы раз æргом æмæ фидарæй фæзæгъы, бинонтæй чындзы цæуыны, усгуры кары цы кæстæртæ ис, уыдонæн хъуыддаг бакæныны бар кæй ис, уый.