АХУЫР
Адæмы фæзмгæйæ иухатт мæ йерæдзыпп
Ахастон тулдзджынмæ мемæ.
Цуанон та ахæм дæн, æмæ мæ цуанонтæ
Цуаны нæ фæуадзынц семæ!
Исты дзы фехсон мæ зæрдæ куыд загътаид, –
Ифтыгъд мыййаг дын куы нæ уыд! –
Фыдæлты хæзна нæ къулыл æнæсæрфтæй
Иу–фынддæс азы фæлæууыд.
Ацыддæн зад хуымтыл, хосгæрстмæ схæддзæ дæн.
Адæм кæм кусынц, кæм бадынц;
Чи фæци, чи та ма хордта йæ аходæн...
Фæрныджы зиууæттæ зарынц...
Бахызтæн хъæдбынмæ... бакастæн æрдузмæ, –
Уæртæ дын иу лæг фæхъуызы...
Иу къæцæл дæр æм нæ уынын хæцæнгарзæй,
Иу сыбыртт дæр дзы нæ хъуысы...
Ай мын цы ми кæны, уый куы нæ базонон! –
Пыхсы йæ фæдыл фæхъуызын...
Ноджы кæсын, æмæ уæртæ йæ тæккæ раз
Ферох кæмæйдæр йæ хызын...
Макуы дын бантыса, макуы дын батайой
Уыцы мæгуыры къæбæртæ!
– Гъей, хорз лæг! Ма бакæ! Худинаг, худинаг! –
Нал æм фæлæууыд мæ зæрдæ.
Хуыснæг дын фестъæлфыд, йе ргом мæм фездæхта.
Ох–хай, гъе! Уæртæ зæронд лæг!
джихæй мæм аззади, истуг фæдурдзæфау...
Нал уыддæн хорзау мæхæдæг...
Бахудт йæ мидбылты... – Ма тæрс, мæ хуры хай,
Дзуры мæм, базыдтон чи у, –Ма тæрс!
Мæ хуыснæгад раджы куы ныууагътон;
Искæй нæу хызын, мæхи у!
— Ау, кæд дæхи у, уæд ма йæм цæмæ хъуызыс?
Чи дæ нæ уадзы йæ райсын?..
Уайсадæг чындзау мæм ноджы ныкъкъæмдзæстыг.
– Афтæ, мæхицæн дзы хъазын, –
Загъта ма, мæгуыр, йæхæдæг ныуулæфыд...
Тудæджын ын фестаддæн, хъуамæ!
Дзурын æм нал уæндын; дзурын дæр чи уæнды
Уыйбæрц æдæрсгæ æррамæ?!
— Гъей, лæппу, – фергом лæг, – ам мæ кæй баййæфтай,
Уым дын мæ диссаг зæгъдзынæн:
Сихор мæн у, фæлæ ма йæ куы радавон, –
Адджындæрæн æй хæрдзынæн.
Худгæ мыл ма фæкæ! Къаннæг сывæллонæй
Сахуыр дæн сæфты хуыснæгыл.
Сомы йыл бакодтон, искæй фос нал давын,
Фæлæ фæхæст дæн хæйрæгыл.
Фынгтæ мын байдзагкæн алгъуызон минасæй,
Айдагъ сæ уындæй ныккæрзын!
Цалынмæ–иу æй мæхицæй нæ радавын, –
Ад мын нæ кæны мæ кæрдзын...
Лæг дзырд нæма фæци, афтæ дын хъæдбынæй
Иу бирæгъ рахæддзæ фахсмæ.
Лæгтопмæ февнæлдта... Хæхтæ ныццараудтой.
Бирæгъ æртылди нæ размæ...
– Оу, мæнæ диссæгтæ, царциаты диссæгтæ! –
Армытъæпæнтæ фæцагътон, –
Лæг ма цыфæнды фæуæд, фæлæ йерæдзыпп, –
Ифтыгъд нæу зæгъгæ нæ загътон?!.
|
|
ПРИВЫЧКА
В рощу однажды пошел я с кремневкою,
Так, из причуды досужей;
Мало сказать, что охочусь неловко я, –
Трудно охотиться хуже!
Чтобы стрелять — и не думал я этого,
Не было в ней и заряду.
В сакле ржавела кормилица дедова
Лет уж четырнадцать сряду.
Пробуя колос, дивясь высоте его, –
Так я добрел до покоса.
Люди косили луга богатеевы,
Хор их гремел стоголосо.
Вижу внезапно я: некто меж грядками
Крадется тайно и молча;
Сам безоружен, но странен повадками,
Да и походка–то волчья!
Должен узнать я намеренье скрытое!
Крадучись, следую с краю
И впереди его кем–то забытую
Сумку в траве замечаю...
Да поразит лиходея проклятие!
Корки нужны ль ему эти?
– Эй ты! Не стыдно ль такого занятия? –
Крикнул я, кражу заметя.
Вот задрожал, оглянулся в смущении...
Вижу кого же я? – старца!
Окаменел он, и я в изумлении
Также безмолвен остался.
«Слушай, – сказал наконец он таинственно
(В горце узнал земляка я), –
Бросил ведь я воровство ненавистное;
Сумка – моя, не чужая».
– Сумка твоя, так зачем тебе красть ее,
Если рассудим мы здраво? –
Он застыдился, как девица красная:
«Это одна лишь забава».
Больше прибавить ему было нечего
(Кровником стал я, быть может),
Кто б захотел убедить сумасшедшего –
Даром себя потревожит.
«Слушай же, пользуясь встречею нашею,
Сердца открою причуду:
Слаще мне пища, когда у себя же я
Кражею завтрак добуду.
Это влиянье заклятья какого–то!
С детства обучен я краже.
Красть уже нет ни причины, ни повода,
Но не избавлюсь от блажи!
Лучшие яства не будут отрадою,
Сытый покой мне не нужен;
Не успокоюсь, пока не украду я
Хитростью собственный ужин».
Вырвав ружье у меня (мы заметили
Волка у темной лощины),
Выстрелил, – и – небеса мне свидетели!
Волк покатился с вершины.
Хлопнул в ладоши я: здорово слажено!
Чудо иль только сноровка?
Я ведь сказал, что была не заряжена
Ржавая эта кремневка!
|
|
